Samohodni PA top Praga M-53/59/70

M53/59 Praga je naziv za samohodni protivavionski dvocjevni top 30 mm porijeklom iz Čehoslovačke koji je uveden u vojnu upotrebu čehoslovačkoj vojsci pod nazivom Praga PLDvK vz. 53/59 - "Ještěrka". Ovo se oružje pokazalo veoma uspješno tokom ratova na prostoru bivše Jugoslavije.

Opis

M53/59 Praga se sastoji od oklopnog trupa i topa koji se nalazi na stražnjem dijelu oklopnog trupa. Oklopni trup protivavionskog vozila se nalazi na modifikovanom dijelu kamiona Praga V-3S 6 × 6. U prednjem dijelu oklopnog trupa se nalazi kabina za posadu i motor. Kabina vozila je oklopljena čelikom debljine 10 mm. U kabini su se nalazila četiri člana posade, i u kabini nišandžije jedan član posade. U gornjem dijelu kabine nalazi se osmatračnica, dok se u čeonom dijelu nalaze dva čeona prozora, od kojih jedan koristi vozač za upravljanje vozilom, a drugi komandir odjeljenja. U stražnjem dijelu vozila se nalazi horizontalna platforma, na kojoj je montiran protiavionski top-PAST 30 / 2 mm M53/59/70 sa sistemom za upravljanje vatrom J171A. PAST 30 / 2 mm namijenjen je za gađanje ciljeva u zračnom prostoru na daljinama do 3000 metara i visini do 2500 metara. Ovo oružje se može koristiti i protv pješadije i utvrđenih objekata na zemlji. Borbeni komplet metaka topa je 600 metaka. Ima 8 okvira koji se pune po 50 metaka. Okviri se postavljaju na topove sa gornje strane. Top se okreće 360 ​​° oko svoje osi, cijevi topa se pomijeraju od -10 ° do +85 °. Brzina gađanja topa je 30 metaka u minuti. Top koristi optički nišan.

Borbena upotreba

M53/59 Praga je namjenjena za gađanje niskoletećih aviona i helikoptera u visini do 2500 metara ona je korštena tokom Rata u SFRJ protiv pješadije i ciljeva na kopnu gdje se pokazala kao dobro oružje.Ratna praksa je pokazala da su Prage veoma pouzdana i efikasna orudja. Zastoji i kvarovi su se narocito javljali u pocetnoj fazi ratova, usled nedovoljno obucenih posada. Dva najcesca zastoja  bila su tokom duze borbene upotrebe, kada je dolazilo do zaprljanja lezista metka i slabljenja opruge izvlakaca sto je uslovilo da prazna caura ostane u lezistu, da bi zatim na nju naletao novi metak, usled cega je u pojedinim situacijama dolazilo i do eksplozije. Poznato je da je u jednoj takvoj situaciji, kada je doslo do zaglavljivanja levog automata topa i eksplozije metka, nisandzija orudja izbacen sa vozila. Drugi najcesci kvar  nastajao je usled zaprljanosti komore, kada dolazi do zaglavljivanja gasnog klipa, sto se uz dosta muka moglo otkloniti samo u pozadinskim radionicama. Tokom dugotrajnih dejstava do zastoja je i dolazilo usled kvara na zadnjem poklopcu automata, odnosno usled istrosenosti razvodnika unutar njega, kada dolazi do nabijanja caure na odvodnik i zastoja u paljbi.

Naoružanje

Top M-53, se puni okvirima u kojima staje 50 granata od 30mm, a kadenca je 840-900 granata po minuti. Nisanska sprava je jednostavna sa vertikalnom resetkom.Elevacija topa je od -10 do + 85°. Po zemaljskim ciljevima uspesno dejstvo je do 2.000m, a kunicija se samolikvidira nakon 3.500m.Motor je Tatra T 912-2, benzinski, sestocilindricni snage 81kW. Problematicna je pokretljivost van puteva, a spisak nedostataka upotpunjuje i to da ne moze dejstvovati nocu i u losim meteo uslovima, nema NBH podsistem, nisandzija je izlozen protivdejstvu, vozilo je jako zahtevno za voznju...